زمانی یک معامله صورت می‌گیرد که یک طرف خریدار و یک طرف فروشنده، کالایی را تبادل کنند. اصطلاح ریلیز در بازرگانی در واقع به معنای دستور آزادسازی مالکیت کالا از مبدأ به محل تخلیه بار تلقی می‌شود. ریلیز و تلکس ریلیز دقیقاً به یک معنا هستند. کاربرد ریلیز این است که به طور مثال فروشنده اصل بارنامه را تحویل شرکت حمل و نقل مبدأ می‌دهد و از آن شرکت می‌خواهد تا بارنامه را در مقصد ریلیز کند. به عبارتی در چنین شرایطی، بدون نیاز به اصل بارنامه مالکیت از فروشنده خارج شده و در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.
همچنین شرکت حمل و نقل به نمایندگی خود در مقصد نیز اطلاع می‌دهد که بارنامه در اختیار آن‌ها قرار گرفته و خریدار صاحب کالا محسوب می‌شود. به بیان دیگر، تلکس ریلیز به پیامی گفته می‌شود که نماینده حمل کالا در محل بارگیری و مبدأ به نماینده‌ی خود در مقصد و محل تخلیه، برای آزادسازی مالکیت کالا ارسال می‌شود.
این پیام صرفاً با هدف تسلیم 1 یا 3 نسخه اصلی بارنامه توسط فروشنده یا فرستنده صادر شده و در مقابل، مشتری یا گیرنده بار، قابلیت آزادسازی محول را بدون ارائه بارنامه پیدا می‌کند. دستور صدور بارنامه اصلی یا تلکس بارنامه توسط فروشنده در مبدأ داده می‌شود. اگر خریدار کالا، درخواست صدور بارنامه اصلی را داده باشد هزینه ارسال اسناد بین خریدار و فروشنده توافقی است.
چرا Telex Release برای این عملیات انتخاب شده است؟
کلمه تلکس( TELEX ) مخفف عبارت TELegraph EXchange Service است. تلکس یک ماشین مانند پرینتر بوده که قابلیت ارسال و دریافت پیام‌های متنی توسط تلگراف را داشته است. به پیام‌هایی که به واسطه این ماشین ارسال می‌شود، پیام تلکس گفته می‌شود. تلکس یکی از بهترین و محبوب‌ترین روش‌های ارتباط برقرار کردن بین کشتی‌ها در دریا بوده است و می‌توان آن را پیش‌زمینه‌ای برای به وجود آمدن ارتباط ایمیلی به حساب آورد. تلکس ریلیز نیز به دستورالعمل آزادسازی از مبدأ بارگیری بار گفته می‌شود. لازم به ذکر است امروزه چنین پیام‌هایی از طریق ایمیل یا سیستم آنلاین خطوط کشتیرانی و حمل و نقل ارسال می‌شود.
تفاوت دریافت کالا توسط بارنامه و تلکس ریلیز
دریافت کننده کالا به دو صورت می‌تواند محصول خود را در مقصد دریافت کند:
- با ارائه اصل بارنامه : در این روش، به درخواست صاحب کالا، اصل بارنامه که شامل 3 نسخه اصل و 3 نسخه کپی و یک نسخه کپی برابر اصل است را از کشتیران دریافت کرده و به صاحب کالا تحویل می‌دهیم. کپی برابر اصل این بارنامه، صرفاً برای ارائه به وزارت بازرگانی برای دریافت گواهی مبدأ است. صاحب کالا اصل بارنامه را به گیرنده ارسال کرده و محموله را دریافت می‌کند.
- توسط تلکس ریلیز: در روش دوم یا روش تلکس ریلیز، اصل بارنامه توسط خط کشتیرانی صادر و سپس باطل شده و از طریق یک ایمیل به مقصد، دستور آزادسازی محموله را می‌دهند.
