معرفی انواع ترموستات

ترموستات‌ها از نظر محل نصب، نوع عملکرد، فصل سالی، نوع سنسور، رنج کاری، تعداد مراحل کار و از نظر حرارت به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. از نظرمحل نصب: به انواع اتاقی، کانالی، مستغرق و جداری تقسیم می‌شوند. از نظر نوع عملکرد: به انواع قطع و وصلی و تدریجی تقسیم می‌شوند. از نظر حرارت: به انواع حرارتی و برودتی تقسیم می‌گردند. از نظر رنج: به زیر صفر و بالای صفر تقسیم می‌شوند. از نظر تعداد مراحل کار: به یک مرحله ای، دو مرحله‌ای و پله‌ای (استپ کنترل) تقسیم می‌گردند. از نظر نوع سنسور: به بیمتالی، فانوسه ای، رئوستا و دیافراگمی تقسیم می‌شوند. از نظر فصلی: به سه نوع تابستانی، زمستانی و دو فصلی تقسیم می‌شوند.

انواع ترموستات‏ها (کنترل کننده‏ های دما) از نظر کاربرد

ترموستات‏ های کنترل حرارت

کنترل دمای سیستم گرمایشی احتمالا شناخته شده ترین کاربرد ترموستات است و قطعا کاربردی است که بسیاری از افراد با آن آشنا هستند. ترموستات‏ های کنترل حرارت به منظور تنظیم دمای اتاق یا فرایند استفاده می‏شوند. این دستگاه ‏ها به سیستم کنترل میزان گرمایش، مانند کوره یا دیگ بخار، متصل می‏شوند و زمانی که نیاز به حرارت بیشتر وجود داشته باشد یک سیگنال الکتریکی به سیستم ارسال می‏کند که به این معناست که ترموستات تشخیص داده است دمای هوا کمتر از دمای مطلوب است. این سیگنال باعث فعال شدن یک رله‏ ی کنترل می‏شود که فرایند افزایش حرارت دیگ بخار یا کوره را آغاز می‏کند و موجب انتقال حرارت از طریق جریان هوا یا رادیاتور می‏شود. وقتی که دما به دمای مطلوب رسید، سیگنال ترموستات قطع می‏شود و دیگ یا کوره نیز خاموش می‏شوند. همچنین می توان این فرایند را به صورت برعکس و با کنترل میزان سرمایش (مانند پنکه یا دیگر وسیله سرد کننده) انجام داد.

ترموستات‏ های تنظیم دما

یکی دیگر از کاربردهای شناخته شده ترموستات، استفاده از آن جهت تنظیم دما است. ترموستات‏ های هیترهای برقی دمای محیط را بررسی کرده و جریان برق را در المنت ‏های برقی برحسب نیاز جهت گرم کردن اتاق فعال می‏کنند. همچنین فن‏ های خنک کننده نیز به ترموستات‏ های کنترلی متصل هستند که با استفاده از آن می‏توان بسته به دمای هوا در اتاق، فن را خاموش یا روشن کرد. ترموستات‏ های موجود در تشک ‏های گرمایشی نیز به شکل مشابه به گونه ‏ای عمل می‏کنند که دما در محدوده قابل قبول برای تشک باقی بماند تا از سوختگی آن در اثر تصادفات جلوگیری شود. ترموستات های استخری نیز در هیترهای استخرهای شنا به منظور سنجش دمای استخر به کار می‏رود. مانند سیستم کنترل دمای گرمایش که قبلا در مورد آن صحبت شد، ترموستات استخر نیز سیستم گرمایش استخر را برحسب نیاز جهت افزایش دمای آب به مقدار مطلوب خاموش یا روشن می‏کند. سیستم ‏های آب گرم خانگی نیز از ترموستات‏ های آب گرم استفاده می‏کنند که آکواستات نیز نامیده می‏شود. این ترموستات تعیین می‏کند که آبگرمکن چه زمانی باید روشن و خاموش شود تا آب گرم مصرفی را تامین کند.

ترموستات ماشین

در صنعت خودرو، ترموستات‏ها نقش مهمی ایفا کرده و در چندین قسمت مورد استفاده قرار می‏گیرند. ترموستات‏ های خودرو دمای درون کابین را اندازه گیری کرده و افزایش حرارت یا فعالسازی سیستم تهویه مطبوع را به منظور حفظ دمای سرنشینان مدیریت می‏کند. ترموستات‏ های سیستم سرمایش خودرو و هواپیما، دمای مایع خنک کننده درون خودرو یا هواپیما را کنترل می‏کنند. به این منظور، درشرایط استارت سرد موتور این ترموستات بسته می‏ماند و با افزایش دمای موتور، باز می‏شود تا سیال بتواند در درون رادیاتور یا مبدل حرارتی به گردش درآید. همچنین در سیستم خنک کننده نیز از ترموستات استفاده می‏شود تا دمای مایع خنک کننده یا دمای موتور بررسی شود و در صورت نیاز فن‏ های الکتریکی به منظور مکش هوای بیشتر جهت سرد کردن سیال مربوطه فعال شوند.

ترموستات‏ های پایش

ترموستات‏ های پایش نیز در اجزای کلیدی سیستم مورد استفاده قرار می‏گیرند. ترموستات ‏های روغن جهت حفاظت از موتور و به منظور پایش دمای مایع روان کننده در ماشین‏ ها و موتورها مورد استفاده قرار می‏گیرد. در شفت‏ های دواری که بر روی یاتاقان‏ های استوار هستند، از ترموستات جهت کنترل دمای یاتاقان استفاده می‏شود که می‏تواند پیش بینی کننده‏ ی نیاز به تعمیر و نگهداری از آن باشد. ترموستات‏های موتورهای دیزلی در وسایل نقلیه بزرگ مانند تراکتور-تریلی که میزان خنک کنندگی مورد نیاز وابسته به میزان بار موجود است، دمای موتور را در شرایط مطلوب حفظ می‏کنند. در برخی از طراحی‏ها از دو ترموستات استفاده می‏شود که به صورت دریچه ‏های حرارتی عمل می‏کنند و مقدار خنک کننده‏ ای که در رادیاتور وسیله نقلیه جریان می‏یابد را تنظیم می‏کنند.

ترموستات‏ها در جاهای دیگر نیز مورد استفاده قرار می‏گیرند. مثلا در ازمایشگاه‏ ها جهت حفظ دمای فرایند از ترموستات استفاده می‏شود. ترموستات‏ های محیط‏ های خطرناک در کاربردهایی مورد استفاده قرار می‏گیرند که ریسک محیط انفجاری وجود دارد. همچنین ترموستات‏ های دستگاه ‏های فروش خودکار نیز جهت کنترل دما در درون این دستگاه ‏ها به کار می‏رود تا نوشیدنی‏ ها خنک بمانند و از آب شدن خوراکی‏ هایی مانند آب نبات جلوگیری شود.

انواع ترموستات از نظر طراحی/کاربرد

طراحی ‏های مختلفی برای ترموستات‏ها وجود دارد که هر کدام از آنها از مواد متفاوت و خصوصیات این مواد به منظور سنجش تغییرات دما و ارسال سیگنال کنترلی به دیگر سیستم ‏ها استفاده می‏کنند.

ترموستات‏ های جیوه ای

یکی از قدیمی ترین انواع ترموستات، ترموستات جیوه ‏ای است. این طراحی از یک کویل حرارتی و یک سوییچ جیوه ‏ای استفاده می‏کند که با یک کلید چرخشی یا یک اهرم دستی بر روی ترموستات کنترل می‏شود. وقتی که با چرخاندن کلید تنظیمات دما افزایش داده می‏شود، این کار باعث می‏شود سوییچ جیوه‏ ای بسته شود و سیگنالی به سیستم گرمایش جهت روشن شدن ارسال شود. با افزایش گرمای هوا، تغییرات دما باعث می‏شود کویل حرارتی باز شود و باعث باز شدن سوییچ جیوه ‏ای شده و موجب خاموش شدن سیستم گرمایش شود.

ترموستات‏ های دوسیم (بی متال)

یک طراحی دیگر برای ترموستات، ترموستات دوسیم (یا بی متال) است. این ترموستات به صورت نواری است که شامل دو فلز مختلف مانند مس و آهن است که ضریب انبساط حرارتی آنها با یکدیگر متفاوت است. وقتی که ترموستات به منظور گرمایش تنظیم شود، مدار بسته می‏شود. با افزایش دما، نوار دوسیم خم می‏شود و باعث باز شدن مدار الکتریکی شده و موجب خاموش شدن سیستم گرمایش می‏شود.

ترموستات الکترونیکی

ترموستات‏ های جیوه ‏ای و دوسیمی ترموستات‏ های الکتریکی هستند و به صورت دستی مورد استفاده قرار می‏گیرند. اما بسیاری از ترموستات‏ های مدرن از نوع الکترونیکی هستند که از جمله ترموستات‏ های دیجیتالی قابل برنامه ریزی نیز از این دسته هستند. مزیت این دستگاه ‏ها این است که قابلیت تنظیم پروفایلی برای گرمایش و سرمایش دارند که نیازهای ساکنین ساختمان را تأمین کند. این ترموستات‏ ها تنظیمات مجزایی برای زمان‏های مختلف روز و روزهای مختلف هفته دارند و به این ترتیب مثلا می‏توانند در زمان شب که افراد مشغول استراحت هستند خنک تر و صبح‏ ها یا در طول روز گرمتر باشند. آخرین تکنولوژی‏ ها در زمینه ترموستات، ترموستات‏ های هوشمند هستند که از قابلیت اتصال وایرلس بهره می‏گیرند که به کاربران امکان تنظیم دما از روی گوشی موبایل و تبلت را می‏دهند.

برخی از انواع ترموستات، ترموستات خط ولتاژ نامیده می‏شوند. چرا که خود ترموستات سیگنال الکتریکی را با سطح ولتاژ استاندارد (در مناطق مسکونی آمریکا 120/240 ولت) سوییچ می‏کند. اما، بیشتر ترموستات‏ ها با سیگنال‏ های کنترل دارای ولتاژهای پایین تر کار می‏کنند و آن را به یک مدار رله می‏ فرستند که هدف آن تغییر خط ولتاژ مثلا به منظور به حرکت درآوردن پمپ ها در دیگ بخار است.

ترموستات‏ های پنوماتیکی

ترموستات‏ های پنوماتیکی فشار خروجی هوا را در پاسخ به تغییر دما در اتاق تغییر می‏دهند. دو نوع ترموستات پنوماتیکی وجود دارد: عملکرد مستقیم (DA) و عملکرد معکوس (RA). ترموستات‏ های با عملکرد مستقیم با افزایش دمای اتاق فشار خروجی بالاتری را تولید می‏کنند. اما در نوع عملکرد معکوس، با افزایش دمای اتاق فشار خروجی کمتر می‏شود.

ترموستات‏ های مستغرق

ترموستات‏های مستغرق از یک هیتر/کولر مستغرق و پمپ به منظور کنترل دمای حمام سیال در محیط آزمایشگاه یا کاربردهای پزشکی و علمی استفاده می‏کنند.

ترموستات‏ های کنترل از دور

ترموستات‏ های حبابی کنترل از دور یا ترموستات‏ های سنجش از دور دارای سنسور دمای نصب شده در مکانی دور از کنترل ترموستات هستند که گاهی میزان قرائت دما را به صورت وایرلس به ترموستات ارسال می‏کند.

بازرگانی مکارم با تجربه طولانی مدت با واردات قطعات لوازم خانگی و قطعات یدکی همچون کولر ، یخچال و بخاری ، همیشه سعی داشته تا اطلاعات عمومی و اطلاعات فنی خود را در اختیار عموم قرار دهد، از این رو در این مطلب میخواهیم شمارا با انواع ترموستات آشنا کنیم.