آیا میدانید ترخیص کالا چیست؟ (با تمامی مراحل آن آشنا هستید)

یکی از مهمترین مراحل در زمینه صادرات و واردات برای شرکت های تجاری، ترخیص کالا می باشد. بعضی از مردم به دلیل نداشتن شناخت کافی از مراحل ترخیص کالا از اینکار دوری می کنند. ما در بازرگانی مکارم با سال ها تجربه در ترخبص انواع کالا ها از گمرک، قصد داریم در این مطلب ترخیص کالا و مراحل آن را برای شما توضیح دهیم.

ترخیص کالا چیست؟

ترخیص کالا به معنای انجام کلیه اقداماتی است که شما برای آزاد کردن کالاهای خود از گمرک انجام می دهید. اقدامات حمل و آزاد سازی کالا به طور معمول توسط صاحبان کالا و یا نماینده قانونی آن ها انجام می شود.در طی پروسه و مراحل ثبت سفارش و آزاد سازی کالا باید اسناد و مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک به صورت فیزیکی یا الکترونیکی تهیه ، آماده‌سـازی و ثبت شده و هزینه‌های آن که شامل مالـیات ، حقوق گـمرکی، سود بازرگانی و و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان است ارائه یا اظهارشود. از آنجایی که انجام این اقدامات یک کار تخصصی و پیچیده و نیازمند آشنایی کامل با پروسه آن است، معمولا فرآیند ترخیص شدن کالا از گمرک را به فردی به نام ترخیص کار می سپارند.

ترخیص کار گمرک با تسلط به فوت و فن های قانونی گمرکی، میتواند با صرف کمترین زمان کالای شمارا ترخیص کند. اما اگه یک فرد که اطلاعات و دانش کافی را نداشته باشد بخواهد این کار را انجام دهد، فقط باعث این کار در نهایت منجر به اتلاف غير ضروري وقت و پول شما می شود. برای هرچه بهتر شدن انجام کارها میتوانید از یک شرکت واردات و صادرات کمک بگیرید.

برای ترخیص کالای خود از گمرک، با توجه به نوع کالا ای که دارید مجوز های متفاوتی را از سازمان های مربوطه اخذ کنید. ازجمله این سازمان ها می توان به سازمان مبارزه با مواد مخدر، کانون پرورش فکری کودکان، سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی و … اشاره کرد. سپس یرای ترخیص کالای خود به شعب های مخطلف از گمرک مراجعه کنید.

یکی از موارد مهم در آزاد سازی که برای تاجران بسیار اهمیت دارد، ارزش گذاری کالایی است که در گمرک وجود دارد.در تمام دفاتر گمرکی کالای موجود به صورت متفاوتی ارزشگذاری می شود و این تسلط ترخیص کار و سابقه تاجران است که می تواند ارزش کالا را به صورت واقعی اعلام نماید. برای تشخیص ارزش کالای خود می توانید به سامانه TSC مراجعه کنید.

مراحل ترخیص کالا از گمرک

ترخیص کالا از مراحل متفاوت تشکیل شده است که یک ترخیص باید با آنها آشنا باشد.

ثبت اظهار در سامانه EPL

اولین مرحله در ترخیص کالا از گمرک، تکمیل اطلاعات و ثبت اطلاعات مربوط به کالا در سامانه EPL است. تمامی این ها می تواند به صورت آنلاین انجام شود و نیازی به مراجعه حضوری نمی باشد. طبق دستور عمل رسمی گمرک برای ترخیص انواع کالا، ارائه اظهارنامه گمرکی و کلیه اطلاعات مربوط به کالا برای ترخیص آن لازم و ضروری است.

مدارک لازم برای اظهار کالا در گمرک

• اظهارنامه واردات قطعی
• کپی کارت بازرگانی معتبر قبض انبار
• بارنامه
• ترخیصیه
• گواهی مبدأ
• فاکتور
• اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات 
• پروفورما (پیش فاکتور)
• مجوز ثبت سفارش
• لیست عدلبندی
• بیمه نامه
• پهروانه بهره برداری
• کاتالوگ و بروشور
• مجوزهای قانونی و مدارک لازم جهت ترخیص کالا
• وکالتنامه رسمی، کارت حق العملکاری
• پروانه صادراتی

نیاز است که بدانید برای تکمیل فرم در سامانه الکتریکی دقط زیادی نیاز می باشد. شما می توانید به عنوان مالک کالا یا نماینده قانونی آن این فرم را تکمیل کنید اما به یاد داشته باشید،مبلغی که شما برای حقوق ورودی پرداخت می کنید، یکی از اطلاعات ضروری و در عین حال با اهمیت در اظهارنامه است که در مرحله تکمیل اظهارنامه محاسبه می شود. بنابراین در تکمیل فرم اظهارنامه نهایت دقت را به خرج دهید تا بدون اشتباه پروسه تکمیل آن طی شود و دچار ضرر و زیان مالی نشوید. در انتها این سامانه به شما یک شماره سریال و یک شماره عطف می دهد. از آن پرینت گرفته و برای مراحل بعد آن را نکهدارید.

احراز هویت و تعیین مسیر

در این مرحله یکی از دایره های فنی گمرک به نام دایره احراز هویت، اسناد شما را بررسی کرده و در صورتی که تایید کند برای شما یک شماره ثبت یا کوتاژ اختصاص می دهد. دریافت کوتاژ این معانا را می دهد که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی ثبت شده است و سپس مهر می شود.

کنترل کالا

در روند ترخیص کالا نیاز است که کالا شما یکی از سه مسیر سبز، زرد و قرمز را برای ارزیابی طی کند. قرار گرفتن در مسیر زرد و قرمز این معنا را می دهد که کالای شما نیاز به کنترل دارد که این کار توسط کارشناسان و بازرسان صورت می گیرد تا با اسنادی که شما ارائه داده اید مقایسه و مطابقت داده شود. پس از طی کردن این مسیر کالای شما در بخش دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و … بررسی می شود.

اخذ مجوز های لازم

در شرایتی که کالای شما به مجوز و گواهی نامه های تعیین شده توسط کارشناسان باشد و مدارک لازم جهت آزاد سازی کالا، در این مرحله باید تکمیل شود.گواهی هایی از قبیل استاندارد، بهداشت، مخابرات ، قرنطینه، جهاد، ، وزارت راه، مالیات و … از جمله آن ها هستند.

بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس

در این مرحله کارشناسان سرویس تعرفه گمرکی کالا را بررسی آن را با اسناد کالا مطابقت می دهند. همچنین کارشناسان نظارت دوباره ای به مجوزهای مرحله قبل انداخته و ان را بررسی و مطابقت می دهند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد آن را امضاء و تایید می کنند.

صندوق و صدور سند ترخیص

پس از صدور سند ترخیص کالا از گمرک، زمانی که با شرکت حمل و نقل تسویه انجام می شود، پس از دریافت قبض انبار و مدارک مورد نیاز آن ، مجوز بارگیری از گمرک صادر می شود و باید هزینه انبارداری که این هزینه در هر گمرک متفاوت است و موارد زیر را شامل می شود: هزینه تخلیه و بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان رسوب کالا در انبار و … پرداخت شود.

خروج کالا از گمرک

پس از طی نمودن تمامی این مراحل، و کنترل پروانه سبز گمرکی درب خروج توسط انباردار و دریافت بیجک انبار صاحب کالا می تواند برای بارگیری کالا ، وسیله نقلیه مورد نظر خود را را وارد گمرک کند. در این مرحله نیز ، محموله دوباره بررسی شده و سپس اجازه خروج کالا داده خواهد شد.

اهمیت بازرسی کالا در فرآیند ترخیص شدن کالا

بازرسی کالا فرآیندی است که باعث اطمینان خاطر خریدار نسبت به تایید کمیت و کیفیت کالای ارسالی می شود. خریدار کالا قبل از دریافت کالا شرکتی را برای بازرسی کالای ارسالی معرفی می کند تا کارشناسان این شرکت کالایی را که قرار است ارسال شود را بررسی و نسبت به کمیت، کیفیت، استاندارد ها و گواهی های لازم به ایشان اطمینان دهد.
شرکت هایی که اقدام به بازرسی قبل از ترخیص شدن کالا از گمرک انجام می دهند اغلب یک قرارداد که کلیه اطلاعات لازم را به صورت رسمی و دقیق در آن عنوان شده است تهیه و تنظیم می کنند تا برای ترخیص کالا از گمرک با مشکل مواجه نشوند.
اطلاعاتی که در این قرارداد درج می شود شامل نحوه پرداخت هزینه های بازرسی، کارمزد آن و همچنین کلیه اطلاعات مربوط به صحت کالا از قبیل تعداد، کیفیت و کلیه اطلاعات فیزیکی، تایید استانداردها و گواهی هایی که مشمول ان کالای خاص می باشد، همچنین تاییدیه مرغوبیت کالا و … می شود. در این صورت شرکت بازرسی می بایست کلیه اطلاعاتی که خریدار در این سند ذکر کرده است را بررسی و صحت آن را با کالایی که در گمرک است مطابقت دهد و در صورت مغایرت، تمامی آن را به طور دقیق به اطلاع خریدار برساند.

نقش ترخیص کار در فرآیند ترخیص کالا از گمرک

شاید فکر کنید طی کردن مراحل 8 گانه ای که در فوق به آن اشاره شد چندان سخت نباشد و خودتان به تنهایی قادر به انجام آن هستید اما انجام تشریفات گمرکی فرایندی پیچیده و تخصصی است که درواقعه این فرآیند بیشتر نیاز به سابقه و مهارت و تبحر دارد.کلید موفقیت شما در خارج کردن کالا از گمرک در زمان مناسب فردی است که سالها در این زمینه فعالیت نموده است و با پیچیدگی های ترخیص انواع کالا آشنایی دارد. و این فرد ترخیص کار گمرک نامیده می شود، که به عنوان یک شخص حقیقی یا حقوقی با وکالت از جانب شما کلید تشریفات قانونی برای خارج کردن کالا از گمرک را انجام می دهد و شما را از رفت و آمد های مکرر به گمرک بی نیاز می کند.

سامانه ترخیص کالا از گمرک

نیاز است برای ترخیص هر کالا از گمرک، آن کالا را در سامانه ترخیص کالا ثبت و کنترل شود. این سامانه به شما اجازه میدهد اطلاعات شخصی خود به عنوان صاحب کالا و همچنین اطلاعات و مشخصات کالا در ثبت و نگهداری شود.
اگر برای اولین بار به این سامانه مراجعه کنید، باید ثبت نام انجام دهید. شما برای ثبت نام در سامانه به اطلاعت زیر نیاز دارید:

• کدملی صاحب کالا
• ثبت اطلاعات هویتی فرد صاحب کالا
• ثبت اطلاعات کالا

پس از درج اطلاعات فوق لازم است که آن را تایید کنید. برای این منظور اطلاعات ثبت شده برای بار دوم به شما نمایش داده می شود تا آن را بررسی کنید. در این صورت اگر اطلاعات صحت دارد شما آن را تایید می کنید و اگر نیاز به اصلاح اطلاعات است آن را ویرایش کرده و سپس آن را تایید می کنید.
پس از درج این اطلاعات، سامانه ترخیص کالا یک کد شناسه برایتان ارسال می کند. ترخیص کار این کد شناسه در تمام مراحل ترخیص کالا از گمرک انجام می شود نیاز دارد. پس باید آن را حفظ و در جایی نگهداری کنید.