آموزش رفع تعهدات ارزی و سامانه نیما

رفع تعهدات ارزی و یا همان بازگشت ارز به گردش مالی کشور به روش های مختلف قابل انجام می باشد که یکی از این روش ها مراجعه به سامانه نیما است. به این صورت که با فروش ارز حاصل از صادرات در شکل حواله در این سامانه می توان به مدت ۶ ماه از زمان صدور پروانه گمرکی این کار را انجام داد.

رفع تعهدات ارزی

صادرات بر خلاف واردات که موجب خروج ارز از کشور می شود، با وارد کردن ارز همراه بوده و نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی دارد. با این حال در سال های اخیر به دلایلی برخی صادر کنندگان در تجارت خود ارزی وارد کشور ننمودند و همین موضوع مورد توجه دولت قرار گرفت. به طوری که برای رفع این مشکل بانک مرکزی نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات را از طریق سامانه نیما و مطابق با مقررات نحوه رفع تعهدات ارزی صادرات برای صادر کنندگان ملزم و ضروری دانست.

این مصوبه در سال ۱۳۹۷ توسط بانک مرکزی تصویب شد که در آن اعلام گردید که صادر کنندگان می توانند جهت رفع تعهدات ارزی صادرات خود از طریق سامانه نیما و مطابق با مقررات نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات عمل نمایند. در غیر این صورت مشمول معافیت های مالیاتی نخواهند شد.

زیرا که در ماده ۱۴۱ قانون مالیات های مستقیم اعلام شده است که درآمدهای حاصل از صادرات کالا و خدمات مشمول معافیت مالیاتی می باشد که این معافیت برای صادرات مواد خام شامل ۲۰ درصد است.

با این حال در سال های اخیر با وجود مشکلاتی در مورد عدم جایگزینی ارز وارد شده با خروج بخشی از کالا و خدمات و نیز انواع مشوق های دولتی در مورد معافیت های مالیاتی ، قوانین و مقرراتی با هدف مقابله با اقدامات غیر قانونی در صادرات از طرف دولت در سال ۱۳۹۷ در نظر گرفته شد که می تواند ضمانت اجرایی برای رفع این مشکل باشد.

مصوبه بانک مرکزی در خصوص دستورالعمل نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور است که مطابق با این اعلامیه صادر کنندگان باید ارز حاصل از صادرات و تجارت خود را به چرخه اقتصادی برگردانده تا در این صورت بتوانند از معافیت های مالیاتی پیش بینی شده در قانون مالیات های مستقیم برخوردار شوند.

همچنین در قانون بودجه ۱۴۰۱ در قسمت ۵ بند ( ع ) تبصره ۶ شروطی مبنی بر برخورداری از معافیت مالیاتی صادرات در نظر گرفته شده که از این طریق بتوان ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی بازگرداند. از این رو صادر کنندگان باید مراحل مربوط به نحوه رفع تعهدات ارزی را از طریق سامانه در مهلت مقرر پیگیری نمایند.

طبق این قانون صادر کنندگانی که جهت رفع تعهدات ارزی خود از طریق سامانه اقدام نموده اند، بر اساس مقررات می توانند جهت بازپس گیری مالیات پرداخت شده و نیز معاف از مالیات صادرات خود از طریق گمرک عمل نمایند. همچنین طبق مصوبه کمیته ماده ۲ شورای عالی هماهنگی اقتصادی چنین آمده است که صادرکنندگان در مهلت مقرر می توانند با بازگرداندن ۹۰ درصد ارزش پروانه های صادراتی به چرخه اقتصادی ، نسبت به تعهدات ارزی خود اقدام کنند.

سیاست و خط مشی این کمیته بر اساس قوانین و راه حل های در خصوص برگشت ارز حاصل از صادرات می باشد که در سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید و توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران جهت رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان اعلام شد.

با چنین توضیحاتی می توان رفع تعهدات ارزی را این گونه تعریف نمود که برگشت درصد خاصی از ارز حاصل از صادرات که صادرکنندگان می بایست از طریق سامانه مربوطه در مهلت مقرر قانونی اقدام کرده و مالیات پرداخت شده خود را نیز بازپس بگیرند.

روش های رفع تعهدات ارزی شامل چه مواردی می باشد؟

صادرکنندگان می توانند جهت رفع تعهدات ارزی خود و برای اینکه مشمول معافیت های مالیاتی قرار بگیرند، از طریق یکی از روش های قانونی مندرج در مصوبه کمیته ماده ۲ شوروی عالی هماهنگی اقتصادی پیرو دستورالعمل نحوه رفع تعهدات ارزی عمل نمایند. این روش ها شامل موارد زیر است که عبارتند از:

• فروش ارز در قالب حواله از طریق سامانه نیما 
• انتقال ارز به بانک ها و صرافی مجاز به صورت اسکناس 
• واردات در مقابل صادرات انجام گرفته 
• انتقال ارز حاصل از صادرات به فرد دیگر 
• بازپرداخت دیون تسهیلات ارزی ( این دیون ممکن است از موسسات مالی و اعتباری، حساب ذخیره و صندوق توسعه ملی و غیره به صورت وام گرفته شده باشد ) 
• سامانه ارز مسافرتی که افراد می توانند جهت ثبت نام و دریافت ارز به نازان محدود و با نرخ دولتی اقدام کنند. 
• رفع تعهدات ارزی در سامانه نیما 

از آنجایی که یکی از اصلی ترین و مهم ترین روش های نحوه رفع تعهدات ارزی صادرات، فروش ارز حاصل از صادرات می باشد. بنابراین رفع تعهدات ارزی با روش فروش حاصل از صادرات در فرم حواله به صورت اینترنتی و از طریق سامانه نیما ( آدرس اینترنتی ntsw.ir. سامانه رفع تعهدات ارزی ) برای صادرکنندگان امکان پذیر است.

مراحل و نحوه رفع تعهدات ارزی در سامانه نیما

دولت به منظور تسهیل و تسریع رفع تعهدات ارزی در صادرات روش های متنوعی را پیش بینی نموده است که صادرکنندگان در این مسیر دچار مشکل نشوند. از اصلی ترین و کم خطر ترین روش ها فروش ارز حاصل از صادرات در قالب حواله می باشد که جهت رفع تعهدات ارزی در سامانه نیما این کار قابل دسترسی و امکان پذیر بوده و صادرکنندگان می توانند به صورت غیر حضوری نسبت به پرداخت مالیات صادرات و رفع تعهدات ارزی خود و نیز جهت استرداد آن ( برای برخورداری از معافیت مالیاتی ) اقدام نمایند.

جهت ورود به سامانه ابتدا باید در مرورگر آدرس ntsw.ir را سرچ کرده و پس از باز شدن صفحه سامانه بر روی دکمه ورود در بالا سمت چپ کلیک نمایید. نام کاربری و کلمه عبور خود را جهت ورود تایپ نموده و روی دکمه ورود کلیک کنید.

در این مرحله در منوی عملیات ارزی، زیر منوی مدیریت عملیات ارزی را پیدا نموده و بر روی گزینه فروش ارز کلیک نمایید. صفحه جدیدی باز می شود که با زدن دکمه ایجاد عرضه جدید می توانید مشخصات ارز قابل فروش خود را وارد کنید. بعد از وارد کردن اطلاعات مربوط به ارزی که قصد فروش دارید دکمه ثبت را زده و روی گزینه تمام کلیک کنید.

اگر قصد دارید تا فروش های ارزی خود را پیگیری کنید می توانید قسمت عرضه ها در ردیف مربوط به معاملات خود، در جدول پایین صفحه ردیف معامله را بزنید. چنانچه خرید ارز شما توسط صرافی ها پیشنهاد شود در این قسمت ثبت شده و برای شما قابل مشاهده می باشد.

همچنین در این مرحله اگر قصد فروش ارز دارید می توانید با وارد کردن اطلاعات مربوط به مبلغ ارز، نام بانک، شماره حساب، شبا، و نام صاحب حساب پیشنهاد صرافی مورد نظر را قبول نموده و بر روی دکمه انتخاب کلیک کنید. سپس در ادامه می توانید از قسمت معاملات و در جدول پایین که در صفحه اصلی حساب کاربری تان قرار دارد، به منظور انجام معامله روی دکمه جزئیات در ردیف معامله مورد نظر خود کلیک نمایید.

در مرحله بعدی بعد از کلیک بر روی دکمه جزئیات در ردیف معامله صفحه جدیدی باز می شود که اطلاعات واریز وجه از طرف صرافی را می توانید مشاهده کنید. چنانچه قصد تایید این اطلاعات را دارید می توانید روی دکمه تایید صدور حواله ارزی کلیک نمایید.

این گونه متقاضیان می توانند مراحل فروش ارز حاصل از صادرات در قالب حواله در سامانه نیما جهت رفع تعهدات ارزی را به انجام رسانده و نسبت به معافیت مالیاتی خود اقدام نمایند.

مهلت رفع تعهدات ارزی

از سوالات مهم در رابطه با نحوه رفع تعهدات ارزی مهلت و بازه زمانی جهت انجام این کار و استفاده از مزایای آن می باشد. در این مورد می توان گفت طبق راهنمای رفع تعهدات ارزی انتشار یافته از طرف بانک مرکزی در سال ۱۴۰۱ مهلت رفع تعهدات ارزی از زمان صدور پروانه گمرکی به مدت ۶ ماه است.