یکی دیگر از اصطلاحات پرکاربرد در حوزه واردات کالا و انجام تجارت های بین المللی باید حتما با آن آشنایی داشته باشید، اصطلاح “ترخیصیه” می باشد. ترخیصیه یا Delivery Order سندی است که از طرف شرکت حمل و نقل کالا (فورواردر یا کریر) صادر شده و به موجب این سند صاحب کالا می تواند تقاضای خود را در خصوص ترخیص کالاها، به اداره گمرک اعلام نماید.
شرکت حمل و نقل کالاهای وارداتی معمولا با تنظیم یک سند قانونی از اطلاعات مختلف مربوط به حمل و نقل کالاها و پرداخت های صاحب کالا به این شرکت، به اداره گمرک اعلام می کند که تمامی پرداخت های لازم توسط وارد کننده کالا در چهارچوب قانون انجام شده و اکنون به موجب این سند انجام تشریفات گمرکی توسط صاحب کالا از نظر شرکت حمل و نقل بلامانع می باشد.
به طور کلی شرکت حمل و نقل کالاهای وارداتی سندی از تمامی پرداخت های صاحب کالا تهیه نموده و آن را با رعایت شرایط و ضوابط قوانین صادرات و واردات به صاحب کالا ارائه می دهد تا صاحب کالا بتواند با ارائه این سند به اداره گمرک امور مربوط به ترخیص کالاهای وارداتی خود را آغاز نموده و درنهایت کالاهای خریداری شده خود را از گمرک ترخیص نماید.
ارائه Delivery Order به اداره گمرک از جمله اسناد و مدارک الزامی است که باید پیش از مراجعه به اداره گمرک و آغاز تشریفات و امور مربوط به ترخیص کالا، توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی وی تهیه شود. موسسات حمل و نقل نیز موظف هستند که پس از اتمام پرداخت های مقرر شده توسط صاحب کالا، این سند را تنظیم و آن را به صاحب کالا یا نماینده قانونی وی ارائه نمایند. بدین ترتیب با تنظیم ترخیصیه و دریافت این سند توسط صاحب کالا، دیگر می توان امور گمرکی و تشریفات خاص ترخیص کالا را آغاز نمود و کالاهای وارداتی را از انبار گمرک ترخیص کرد.
اطلاعات مختلفی از جمله اطلاعات موسسه حمل و نقل کالا و همچنین صاحب کالا در ترخیصیه ثبت می شوند که از جمله موارد مهم و متداول در این زمینه می توان به درج اطلاعات زیر در اغلب ترخیصه های صادر شده، اشاره کرد:
- مشخصات گیرنده
- نام کشتی
- شماره بارنامه و تاریخ صدور
- بندربارگیری
- بندرتخلیه
- تعداد و نوع بسته بندی
- شرح کالا
- وزن خالص
- نام شرکت کشتیرانی با مؤسسه حمل ونقل
- مشخصات وسیله حمل و نقل کالاها
- شماره فهرست کل بار
چگونه از وضعیت ثبت Delivery Order یا ترخیصیه آگاه شویم؟
امروزه رسید ثبت ترخیصیه یا Delivery Order توسط سیستم های الکترونیکی ثبت و تهیه می شوند. در واقع سند صادر شده توسط شرکت های حمل و نقل در یک سامانه جامع ثبت شده و صاحبین کالا می توانند با دسترسی به این سیستم های الکترونیک نسبت به بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه خود اقدام نمایند.
رسید ثبت Delivery Order در سیستم های الکترونیک شامل اطلاعات مختلفی از جمله کد ملی شرکت حمل، شماره مانیفست، شماره بارنامه، نام صاحب‌ترخیصیه، کد ملی صاحب ترخیصیه، نام کشتی، شماره سفر، لیست کانتینرها و شماره کانتینر می باشد که صاحب کالا می تواند با در دست داشتن این اطلاعات به سامانه مراجعه نموده و وضعیت ثبت Delivery Order خود را بررسی نماید.
با ورود به سامانه معرفی شده توسط سازمان ها یا سیستم الکترونیک ثبت ترخیصیه، از منوی موجود در صفحه می توانید گزینه ای را تحت عنوان ” بررسی وضعیت ثبت‌ترخیصیه” بیابید و با یک کلیک ساده بر روی این گزینه و وارد کردن اطلاعاتی از جمله اطلاعات کد شرکت حمل، شماره مانیفست و شماره بارنامه، روی گزینه بررسی وضعیت ترخیصیه کلیک کرده و در نهایت وضعیت این سند را از نظر ثبت یا عدم ثبت آن توسط شرکت حمل و نقل مورد قرارداد خود بررسی نمایید.
واگذاری ترخیصیه
همانطور که اشاره شد دریافت ترخیصیه یا Delivery Order و ارائه آن به اداره گمرک، از جمله اقداماتی است که در زمان ترخیص کالاها باید حتما توسط صاحب کالا انجام شود. در برخی مواقع ممکن است این سند به شخص یا اشخاصی غیر از صاحب کالا واگذار شود؛ اما این واگذاری چگونه اتفاق می افتد؟ و به چه معنا می باشد؟
در پاسخ به سوالات فوق باید بگوییم که صاحب کالا ممکن است پس از ورود کالا به کشور یا پیش از آن امتیازات کالاهای وارداتی خود را به شخص دیگری واگذار نماید، یعنی مالکیت کالاهای خریداری شده به دلایلی به شخص یا اشخاص حقیقی و حقوقی دیگری واگذار گردد. بنابراین با توجه به آنکه سند Delivery Order همواره به نام صاحب کالا ثبت می گردد، در این زمان نیز لازم است که سند به نام صاحب جدید کالا ثبت شده و ترخیصیه به وی واگذار شود.
واگذاری سند Delivery Order در موارد مختلفی می تواند انجام شود که از جمله موارد متداول و رایج در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- در صورتی که در حین انجام مراحل اظهار کالا به گمرک مالکیت کالاهای وارداتی به شخص دیگری انتقال یابد، لازم است که سند Delivery Order نیز به نام صاحب جدید کالا تنظیم شده و این سند به وی واگذار شود.
- اگر در هنگام حمل و نقل کالا به دلایلی شرکت حمل و نقل بخواهد حمل و فواردر کالاها را به شرکت یا موسسه حمل و نقل دیگری واگذار نماید، لازم است که شرکت جدید نیز ترخیصیه را به نام صاحب کالا تنظیم کرده و به وی واگذار نماید.
