برگه اطلاعات ایمنی مواد (Material Safety Data Sheet یا MSDS) یک سند است که اطلاعات ایمنی و فنی مربوط به مواد شیمیایی را در اختیار افرادی قرار میدهد که با این مواد در تماس هستند یا ممکن است با خطراتی که مواد میتوانند ایجاد کنند، مواجه شوند. MSDS بر اساس استانداردهای بینالمللی تهیه میشود و به صورت قانونی برای بسیاری از مواد شیمیایی در نقاط مختلف جهان الزامی است.
اطلاعات مهمی که در یک MSDS وجود دارد عبارتند از:
هویت مواد: اطلاعات مربوط به نام مواد، شماره CAS (شماره شناسایی شیمیایی)، فرمول شیمیایی و سایر مشخصات شیمیایی مواد.
خواص فیزیکی و شیمیایی: اطلاعاتی درباره رنگ، بو، ظاهر، دمای ذوب و جوش، وزن مخصوص و سایر خواص فیزیکی و شیمیایی مواد.
خطرات: مشخصات خطراتی که ممکن است به وجود بیایند، مانند خطر انفجار، خطر سمیت، خطر آتشسوزی، خطر رادیواکتیویته و غیره.
اقدامات ایمنی: راهنماییها و توصیههای ایمنی برای استفاده، نگهداری، دفع و برخورد با مواد، از جمله استفاده از وسایل حفاظت شخصی و تجهیزات اطفاء حریق.
تدابیر اولیه در مواجهه با حوادث: راهنماییها برای اقدامات اولیه در صورت وقوع حادثه یا تماس با مواد، از جمله اقدامات امداد و نجات و ارائه اولین کمکهای پزشکی.
اطلاعات زیست محیطی: اثرات مواد بر محیط زیست، مانند تاثیر بر گیاهان، جانوران، آبها و خاکها، و همچنین اقداماتی که باید در صورت دفع مواد رعایت شود.
راهنماییهای حمل و نقل: دستورالعملها و مقرراتی که برای حمل و نقل ایمن مواد شیمیایی باید رعایت شود، از جمله نوع بستهبندی و اطلاعات مربوط به برچسبها.
اطلاعات دیگر: این بخش شامل اطلاعاتی است که مربوط به موارد خاصی میشود، مانند استانداردها، محدودیتها در استفاده، پیشنهادات برای آزمایشهای اضافی و منابع اطلاعاتی مرتبط.
هدف MSDS ارائه اطلاعات کامل و دقیق درباره مواد شیمیایی است تا به کاربران کمک کند تا خطرات مرتبط با مواد را درک کنند و اقدامات ایمنی مناسب را برای حفظ سلامت خود و دیگران انجام دهند. MSDS معمولاً توسط تولیدکنندگان یا عرضهکنندگان مواد تهیه میشود و برای محافظت از سلامت و ایمنی کاربران، کارگران، محیط زیست و جامعه به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد.
مقررات و نیازمندیهای مربوط به MSDS ممکن است در هر کشور و منطقه متفاوت باشد. به همین دلیل، MSDS باید به زبانهای محلی ترجمه شده و در دسترس قرار گیرد تا اطلاعات مهم به درستی فهمیده شود.