۱. آماده‌سازی مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک بازرگان

این مرحله اولین و مهم‌ترین قدم است:

• فاکتور فروش (Invoice): شامل اطلاعات دقیق کالا، قیمت، تعداد و جزئیات فروشنده و خریدار.
• بارنامه (Bill of Lading): برای حمل کالا و مشخص کردن مسیر حمل‌ونقل.
• پکینگ لیست (Packing List): جزئیات بسته‌بندی کالا شامل وزن و تعداد بسته‌ها.
• گواهی مبدا (Certificate of Origin): برای تأیید کشور سازنده کالا.
• ثبت سفارش: شماره ثبت سفارش از سامانه جامع تجارت که نشان‌دهنده قانونی بودن واردات کالا است.

۲. ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت ایران

• واردکننده باید تمام اطلاعات مربوط به کالا را در سامانه جامع تجارت ایران وارد کند.
• در این مرحله، مجوز ورود کالا صادر می‌شود. این مجوز برای ورود کالا به کشور الزامی است.

۳. اخذ مجوزهای خاص برای کالا

• برخی کالاها نیاز به مجوزهای خاص دارند. برای مثال:
  • کالاهای غذایی: مجوز از وزارت بهداشت.
  • محصولات صنعتی: تأییدیه از سازمان استاندارد.
  • کالاهای کشاورزی: مجوز از جهاد کشاورزی.
• تمامی این مجوزها باید پیش از اظهار کالا آماده شوند.

۴. اظهار کالا در سامانه EPL گمرک

• وارد کردن اطلاعات کالا: اظهارنامه در سامانه EPL تکمیل می‌شود. اطلاعات دقیق کالا، شماره ثبت سفارش، و ارزش گمرکی در این مرحله وارد می‌شوند.
• انتخاب رویه گمرکی: مشخص کردن رویه (واردات قطعی، واردات موقت، ترانزیت و غیره).

۵. ارزیابی اسناد و بازرسی کالا

• بررسی اسناد: ماموران گمرک مدارک را از نظر صحت و تطابق بررسی می‌کنند.
• بازرسی فیزیکی: در برخی موارد، کالاها به‌صورت فیزیکی توسط ماموران گمرک بازدید می‌شوند.
  • اگر مغایرتی مشاهده نشود، فرایند ادامه پیدا می‌کند.
  • در صورت وجود مغایرت، موضوع به واحد رسیدگی ارجاع داده می‌شود.

۶. محاسبه و پرداخت هزینه‌ها

• حقوق و عوارض گمرکی: هزینه گمرکی بر اساس تعرفه‌ها و ارزش کالا محاسبه می‌شود.
  • ارزش کالا بر اساس نرخ ارز اعلامی بانک مرکزی محاسبه می‌شود.
  • تعرفه گمرکی کالا طبق کد تعرفه (HS Code) تعیین می‌شود.
• پرداخت هزینه‌ها: از طریق درگاه بانکی سامانه گمرک انجام می‌شود.

۷. صدور مجوز ترخیص کالا

• پس از پرداخت کامل هزینه‌ها و تأیید نهایی توسط مامور گمرک، مجوز خروج کالا صادر می‌شود.
• این مجوز به واردکننده یا نماینده قانونی وی داده می‌شود.

۸. هماهنگی برای خروج کالا از انبار گمرک

• دریافت قبض انبار: این قبض نشان‌دهنده مکان نگهداری کالا در انبار گمرک است.
• هماهنگی با انبار: برای بارگیری و انتقال کالا از انبار به وسیله حمل‌ونقل.
• بررسی دقیق اطلاعات قبض انبار و تطابق با کالا برای جلوگیری از مشکلات احتمالی.

۹. حمل‌ونقل کالا به مقصد نهایی

• در این مرحله، کالا توسط شرکت‌های حمل‌ونقل به مقصد نهایی ارسال می‌شود.
• برنامه‌ریزی دقیق برای انتقال سریع و ایمن کالا ضروری است.

نکات کلیدی:

• همکاری با ترخیص‌کاران حرفه‌ای: باعث تسریع در مراحل می‌شود.
• گمرک بازرگان: به دلیل تردد زیاد، نیازمند دقت بالا در تکمیل اسناد و هماهنگی به‌موقع است.
• سامانه جامع تجارت و EPL: استفاده از این سامانه‌ها نیاز به دقت و تجربه دارد، زیرا هر اشتباه ممکن است زمان ترخیص را به تأخیر بیندازد.