سنسور رطوبت رطوبت نسبی موجود در محیط را اندازه گیری کرده و مقادیر اندازه گیری شده طبق آنچه گفته شد گزارش می دهد. در واقع این رطوبت سنج هم رطوبت و هم دما را اندازه گیری می کند.
رطوبت به صورت مطلق و نسبی اندازه گیری می شود.
رطوبت مطلق عبارت است از مقدار بخار آبی که در واحد حجم هوا موجود است و مقدار رطوبتی که یک حجم هوا می تواند داشته باشد و بستگی به دمای محیط دارد. واحد رطوبت مطلق گرم بر متر مکعب و یا میلی گرم در لیتر می باشد.
رطوبت نسبی مقدار رطوبت موجود در یک حجم هوا با دمای مشخص (به حداکثر رطوبتی که آن هوا می تواند در همان دما داشته باشد گفته می شود ) که رطوبت نسبی را به صورت RH درصد بیان می کنند.
ماکزیمم رطوبت نسبی کمی قبل از طلوع آفتاب و مینیمم آن حدود دو بعداظهر می باشد.
تغییرات سالیانه رطوبت نسبی منظم نیست و نسبت به موقعیت منطقه تغییر می کند. در روزهای بارانی و بسیار مرطوب، رطوبت نسبی هوا بین 90-100 درصد می باشد و در روز هایی که نسیتا خشک و کمی بارانی است رطوبت نسبی هوا بین 60-70 درصد است. وقتی ما در مورد درصدی از رطوبت نسبی صحبت می کنیم منظورمان رطوبت نسبی می باشد.
برای تاثیر رطوبت در زندگی مثال بسار ساده از طبیعت را اینجا ذکر می کنیم. اگر میوه درخت کاج را در نظر بگیرید می بینید که رطوبت چه نقش مهمی در فرآیند دانه پراکندگی آن ایفا می کند. اگر این میوه خیس شود این میوه بسته شده و دانه های آن رها نمی شود ولی اگر این میوه را خشک کنیم خواهیم دید که این میوه باز شده ودانه های خود را رها خواهد کرد. رطوبت موجود در هوا نقش زیادی در سلامت انسان ها در محیط های صنعتی و واحد های درمانی دارد. رطوبت بیش از اندازه در این محیط ها ممکن است خطرات جانی برای انسان ها در پی داشته باشد.برای مثال کنترل رطوبت نسبی هوا در فضاهای درمانی از جمله از بخشهای درمانی/جراحی به منظورهای زیر مورد توجه قرار میگیرد:
- تامین شرایط آسایش در اتاقهای بیمار خواب و دیگر فضاهای کارکنان.
- جلوگیری از خشکی ها که احتمال جرقه زدن ناشی از پدیده الکترواستاتیک را افزایش می دهد.
- جلوگیری از خشکی یا رطوبت زیاد که احتمال انتشار عفونت را افزایش می دهد.
- کنترل دقیق رطوبت نسبی هوا جز در فضاهای حساس ضرورت ندارد.
- در اقلیم های معتدل و معتدل بارانی کنترل رطوبت نسبی حتی در اتاق های بستری ضرورت ندارد. معمولا تعویض هوا در این فضا ها رطوبت نسبی را حدود قابل قبول تامین می کند.
- در اقلیم سرد کوهستانی گرم کردن هوا در فصل سرما موجب کاهش رطوبت نسبی و خشک شدن هوا می شود. در این شرایط افزایش رطوبت توصیه می شود.
- در اقلیم گرم و خشک بیابانی به خصوص در بیمارستانهای منطقه ای قطبی و کشوری رطوبت زنی در فصل های گرم و سرد توصیه می شود.
- در اقلیم گرم و مرطوب که رطوبت هوای خارج از مسیر های گوناگون به فضاهای داخلی/ جراحی نفوذ می کند، کنترل رطوبت نسبی لازم است. کاهش رطوبت نسبی در این شرایط در فصل گرم مطلوب است.
کنترل رطوبت نسبی در فضاهای زیر اهمیت دارد:
- اتاق معاینه و درمان
- اتاق ایزوله
- در برخی کاربرد ها (مثلا سوختگی) اتاق ایزوله ممکن است به کنترل دقیق رطوبت نیاز داشته باشد.
- در سطح بیمارستانهای منطقه ای قطبی و کشوری برای کنترل دقیق رطوبت نسبی در اتاقهای ایزوله باید پیشبینی های لازم صورت گیرد.
سنسور های رطوبت (نم سنج ) به سه شکل خازنی، مقاومتی، و حرارتی رطوبت موجود در محیط را اندازه گیری می کنند. یعنی ساختمان داخلی آنها به صورت خازنی، مقاومتی، و یا حرارتی است. که متداولترین این سنسورهای رطوبت از نوع خازنی می باشد. اکثر سنسورهای رطوبت از روش اندازه گیری (خازنی) میزان ظرفیت خازنی برای تعیین میزان رطوبت موجود در هوا (محیط) استفاده می کنند.
همانطور که می دانیم خازن ها از صفحات رسانا تشکیل شده اند که بین آنها دی الکتریک وجود دارد که با وجود میدان الکتریکی تغییر در سطح ولتاژ به وجود می آید. دلیل استفاده بسیار از نوع خازنی نسبت به نوع مقاومتی دقت بالای آن می باشد. از سنسور رطوبت مقاومتی در جاهایی که دقت اهمیت کمتری دارد استفاده می شود. نوع مقاومتی از سنسور رطوبتی نوع خازنی ارزانتر می باشد.
- سنسور های رطوبت و دما به صورت دیجیتال و یا آنالوگ می باشند.
- تفاوت اصلی بین دو دسته آنالوگ و دیجیتال در نوع خروجی آنها ست.
- در حالت دیجیتال قطاری از پالس های دارای منطق صفر و یک ظاهر می شود. در حالت آنالوگ سطح ولتاژ یا جریان متناسب با میزان رطوبت تغییر می کند و به صورت پیوسته می باشد.
کاربردهای سنسور رطوبت:
کنترل رطوبت در تجهیزات تنفس، دستگاه های استرلیزه، ماشین های جوجه کشی، فرآیندهای دارویی، محصولات بیولوژیکی، تصفیه گازهای شیمیایی، خشکن ها، کوره ها، فرها، کاغذ سازی، منسوجات، صنعت غذا، کارگاه ها، وسایل نقلیه، خودروها، ماشین های سنگین، سیستم های تهویه مطبوع صنعتی، هواشناسی، خانه های هوشمند، دامپروری و کشاورزی، موزه ها، کتابخانه ها، آزمایشگاهها، تجهیزات نظامی، مراکز کامپیوتری، سایت ها، اتاق های سرور، سالن های پرورش قارچ، گلخانه ها، مراکز نگهداری غذا و هر جایی که رطوبت در آن دارای اهمیت می باشد کاربرد دارد.
نحوه عملکرد سنسور رطوبت و دما:
این سنسور، رطوبت نسبی موجود در هوا را اندازه گیری می کند و یک خروجی استاندارد 0,4-20ma و یا 0-10V به تجهیزات کنترلی به عنوان ورودی اعمال می کند.
از مهمترین مشخصه هایی که در هنگام تهیه یک سنسور رطوبت و دما به آن دقت کرد:
دقت اندازه گیری، رنج دما، رنج رطوبت، ولتاژ تغذیه سنسور رطوبت و دما، نوع خروجی، شکل ظاهری سنسور (داکتی، کابلی، دیواری) ،زمان پاسخ گویی سریع، اندازه گیری بهینه، تحمل شیمیایی خوب .
به همچنین باید به فاکتورهایی نظیر خطی بودن ، زمانی که بالای رنج کار می کند، هیسترسیس، تکرارپذیری، ثبات در یک دوره زمانی، وابستگی دما به سنسور دقت کرد.
بازرگانی مکارم با سال ها تجربه در واردات لوازم خانگی همچون آب سردکن و ماکروویو ، همیشه سعی داشته تا اطلاعات عمومی و اطلاعات فنی خود را در اختیار عموم قرار دهد، از این رو در این مطلب شمارا با سنسور رطوبت آشنا کرده باشیم.